Kanal Tedavisi (Endodonti)
Endodonti, dişin kök kanalı tedavilerinin gerçekleştirildiği ana bilim dalıdır.
Yapay diş hiç bir zaman doğal dişin yerini tutamaz. Bu nedenle diş hekimliğinde uygulanan tüm diş tedavilerinde amaç dişlerin sağlıklı bir şekilde ağızda kalmasını sağlamaktır.
Uygulanan diş tedavileri sırasında mümkün olduğunca diş canlı olarak korunmaya çalışılır. Ancak diş pulpasının canlı olarak tedavi edilip korunması mümkün değilse, dişe kanal tedavisi uygulanır. Diş kanalı tedavisinde dişin sinir dokusu çıkartılarak, dişte oluşan boşluk şekillendirilir, temizlenir ve diş kök ucuna kadar diş kanalı dolgu maddeleri ile doldurulur.
HANGİ DURUMLARDA DİŞ PULPASININ (DİŞ SİNİR DOKUSU) CANLI OLARAK TEDAVİ EDİLİP KORUNMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR?
Dişteki diş çürüğü tedavi edilmediği takdirde zamanla ilerleyerek dişin sinirine kadar ulaşır ve diş pulpasının (diş sinir dokusu) iltihaplanmasına neden olur.
Diş pulpası (diş sinir dokusu) iltihabı, zaman geçtikçe yavaş yavaş diş pulpasının (diş sinir dokusu) nekrozuna-ölmesine neden olur. Nekroz, travma sonucunda da gelişebilir. Ani travmalara bağlı olarak dişin kök ucundan giren damarlarda meydana gelen kopma, çatlama veya sıkışma sonucunda diş pulpası (diş sinir dokusu) beslenemez ve bir süre sonra diş nekroze olur. Belirli bir süre sonra mikroorganizmalar nekroze diş pulpasının (diş sinir dokusu) içinde üremeye başlar. Zamanla mikroorganizmalar diş kökünün etrafındaki dokuları da etkileyerek dişin kök ucunda iltihap oluşmasına neden olur.
Periodontal hastalıklarda oluşan diş eti ceplerine bağlı olarak dişin içindeki yan diş kanalları vasıtasıyla diş pulpası (diş sinir dokusu) etkilenebilir.
Yukarıda saydığımız durumlarda diş pulpasının (diş sinir dokusu) canlı olarak korunması mümkün değildir. Bu nedenle dişe kanal tedavisi uygulanır.
Bir dişin enfekte olduğunu; dişte soğuk ve sıcak yiyecek ve içeceklere karşı oluşan diş ağrısı ve diş hassasiyetlerinde, yeme işlemi sırasında oluşan diş ağrılarında anlayabiliriz. Bu tip diş ağrılarını hissettiğimizde diş iltihabından ve bir iltihap başlangıcından söz edilebilir. Dişlerdeki aşırı renk değişimleri de iltihap belirtisidir. Bunlar dışında diş çürüğünün diş pulpasına kadar ulaştığı fakat tedavi edilmeyen dişlerde, enfeksiyon dişin kök ucundan çene kemiğine kadar ilerler ve şişliklere neden olabilir. Bu tip durumlarda diş hekimin uyguladığı diş tedavisinin yanı sıra yine diş hekiminin tavsiyesi üzerine antibiyotik kullanımı da uygundur. Ağrıyan dişi çektirmek eski bir diş uygulamasıdır. Günümüzde büyük enfeksiyonlara neden olan dişler diş kanal tedavisi uygulanarak ağızda tutulabilir ve eski sağlığındaki işlevlerini yerine getirebilir.
KANAL TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR?
Dişinizde ağrı ve dişinizde acı hissetmenizi engellemek için, uygun anestezi ile dişte uyuşukluk sağlanır.
Dişteki çürük temizlenerek dişin sinirine ulaşılır. Dişin sinir ve doku artıkları temizlenir.
Dişin kanal boyunu tespit etmek için dişinizin içine diş kanal aleti yerleştirilerek diş röntgeni alınır. Diş kanal boyu rehberliğinde, dişin kök ucuna kadar diş kanalı şekillendirilir. Mekanik olarak ve uygun kimyasallar kullanılarak bütün artıklar ortamdan uzaklaştırılır.
Dişte tam iyileşme gerçekleşene kadar seanslar arasında diş kanalının içi diş geçici dolgu maddeleri ile kapatılır.
Tamamen iyileşme sağlandıktan sonra, diş kanalına uygun diş dolgu maddeleri kullanılarak, dişin kök ucuna kadar doldurulur. Diş kanal tedavisi tek seansta tamamlanabileceği gibi dişin durumuna göre birkaç seans da sürebilir.
Diş kök kanal tedavisinin amacı özetle, dejenere olmuş diş sinirini, dişi çevreleyen dokuların sağlıklı olarak korunmasıdır. Diş kanalı tedavisinden sonra, enfeksiyonun tekrar meydana gelmemesi ve dişin çevre dokularında oluşmuş bir hasar varsa bu hasarın onarılması amaçlanır.
Diş kök kanal tedavisi, lokal anestezi ile gerçekleştirilen, ağrısız ve konforlu bir diş tedavisidir.
Diş sinirinin öldüğü vakalarda hiç anestezik gerekmeden diş kanal tedavisi gerçekleştirilebilir. Çünkü diş siniri tamamen ölü olduğunda ağrılı uyaranları iletemez.
Diş kanal tedavisinin tek seans veya çok seans tercihinin diş hekiminin bilgi, tecrübe ve dişinizin durumuna bağlı olarak vereceği karara bağlıdır. Bu verilecek olan karar diş tedavisine başlanmadan tam olarak belirgin olmayabilir. Diş tedavisine başlandığında diş kanal tedavsinin kaç seans süreceği dişin durumuna göre diş hekimi tarafından belirlenir.
KANAL TEDAVİSİ YAPILMAZSA NE OLUR?
Diş çürüğü, travma veya periodontal hastalık nedeniyle diş pulpasının hasar gördüğü durumlarda diş canlılığını kaybeder ve zamanla enfeksiyon bütün dişe yayılır. Diş bu durumda tedavi edilmezse, enfeksiyon dişin kök çevresindeki dokuları etkileyerek, kemiğin o bölgede erimesine neden olur. Kemikte oluşan bu boşlukta diş apsesi meydana gelir. Diş apsesi, şişlik ve ağrı ile birlikte seyreder ve diş kısa zamanda kaybedilebilir.
KANAL TEDAVİSİ YAPILAN BİR DİŞİN ÖMRÜ NE KADARDIR?
Diş kanal tedavisi uygulanmış bir diş canlılığını kaybettiği için her ne kadar daha zayıf olarak görülse de, iyi bir şekilde restore edilirse ve kişi yeterli ağız hijyenini sağlarsa ömür boyu ağızda kalabilir.